مقایسه محور‌های لینیر و باکس‌وی در ماشین افزار‌های CNC

تکنولوژی ماشین‌های کنترل عددی یا CNC امروزه به یکی از الزامات گریزناپذیر صنعت تبدیل شده است. این ماشین‌ها عملیات مختلف موردنیاز برای تولید قطعات را به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و دقیق اجرا می‌کنند. از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر دقت و عملکرد این ماشین‌ها، سیستم‌های راهنمای حرکتی هستند. این سیستم‌ها به کنترل حرکت محورها، کاهش اصطکاک، افزایش سرعت و بهبود دقت کمک می‌کنند. دو نوع رایج از این راهنماها، لینیر گاید (Linear  Guideway) و باکس‌وی (Box Way) هستند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی و مقایسه این دو سیستم پرداخته و نحوه انتخاب بهترین گزینه برای کاربردهای صنعتی مختلف را بررسی می‌کنیم.

معیارهای مقایسه ماشین‌های CNC

برای شناخت محور‌های باکس‌وی و لینیر باید معیار‌های مقایسه ماشین‌ افزار‌های CNC را بشنایسم‌. ماشین‌های CNC از جنبه‌های مختلفی با یکدیگر قابل مقایسه‌اند، از جمله:

• نوع عملیات: براده‌برداری یا غیر براده‌برداری
• نوع ماشین: فرز، تراش، سنگ‌زنی، وایرکات و …
• دقت و سرعت عملکرد
• نوع کنترلر و نرم‌افزار
• تعداد محورها و کورس حرکتی آن‌ها
• تعداد ابزارهای کتابخانه ابزار
• استحکام ماشین و مقاومت در برابر ارتعاشات
• حداکثر سرعت و پیشروی محورها

انتخاب بین انواع مختلف این دستگاه‌ها بستگی به نوع قطعه‌کاری، میزان دقت موردنیاز و شرایط تولید دارد.

همانطور که دیدید محور‌ها و سرعت آن‌ها از مهم‌ترین فاکتور‌‌های مقایسه ماشین‌افزار‌های CNC هستند در ادامه به بررسی تفاوت‌های ۲ نوع محور مهم در ماشین افزار‌ها می‌پردازیم‌.

تفاوت‌های محور‌ها در ماشین افزار‌ها

مقایسه سیستم‌های لینیر گاید و باکس‌وی

محورهای حرکت در ماشین‌های CNC نقش بسیار مهمی در دقت، سرعت و استحکام ماشین دارند. دو نوع رایج راهنماهای حرکتی که در این ماشین‌ها استفاده می‌شوند، محورهای لینیر (Linear Guideway) و محورهای باکس‌وی (Box Way) هستند. هرکدام از این سیستم‌ها ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که بسته به نوع کاربرد، یکی بر دیگری ترجیح داده می‌شود. محورهای ماشین‌های CNC بطور خاص فرز و تراش CNC ، معمولاً شامل چند قسمت است. این بخش‌ها وظیفه تحمل بارها و گشتاورهای وارد بر ماشین در جهات غیر از جهت اصلی حرکت محور را برعهده دارند. در عین حال، در جهت اصلی محور، این راهنماها باید اجازه حرکت محور را با حداقل اصطکاک، حداکثر سرعت و حداقل اتلاف انرژی بدهند.

راهنماهای باکس‌(Box Way)؛ استفاده از برینگ‌های لغزشی

در راهنماهای باکس، که تقریباً در تمامی ماشین‌های منوال (فرز منوال و سنگین تراش) نیز استفاده می‌شوند از سطوح فلزی صاف و صیقل‌خورده استفاده می‌کنند که روی هم می‌لغزند. این نوع راهنماها، به دلیل تماس مستقیم فلز با فلز، دارای اصطکاک بیشتری نسبت به سیستم‌های غلتشی هستند اما به دلیل سطح تماس زیاد، توانایی تحمل بارهای سنگین و مقاومت در برابر ارتعاشات را دارند. به عبارت دیگر، این سیستم که به راهنمای جعبه‌ای نیز معروف است، شامل یک سطح کشویی بزرگ و تخت است که روی آن سطح متحرک با کمک فیلمی از روغن حرکت می‌کند.

محور باکس‌وی در ماشین‌افزار‌های CNC

ویژگی‌های Box Way

• تحمل بار زیاد: راهنماهای فلزی کاملاً صلب که اصطکاک آن‌ها با روغن‌کاری کنترل می‌شود و مناسب برای ماشین‌کاری‌های سنگین و پرقدرت هستند.
• مقاومت در برابر ضربه و ارتعاش: طراحی این سیستم باعث می‌شود تا در برابر ضربات ناگهانی و ارتعاشات مداوم مقاوم باشد و عملکرد بهتری در شرایط خشن کاری داشته باشد.
• قدرت و استحکام بالا: به دلیل سطح تماس بیشتر، برای دستگاه‌هایی که نیاز به تحمل بار بالا دارند گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
• دقت مناسب، اما سرعت کمتر: به دلیل اصطکاک بیشتر،گرچه سرعت کمتری دارند اما می‌توانند دقت بالایی را حفظ کنند.

کاربردهای راهنمای باکس‌وی

این نوع راهنما بیشتر در دستگاه‌های CNC سنگین، مانند تراش‌های سنگین و ماشین‌های مخصوص قالب‌سازی کاربرد دارد. به‌عنوان‌مثال، در دستگاه‌های تراش CNC سنگین، استفاده از محورهای باکس باعث افزایش دوام و کاهش استهلاک تجهیزات می‌شود.

• ماشین‌های تراش و فرز سنگین (Heavy-Duty CNC Machines)
• ماشین‌های مخصوص قالب‌سازی
• دستگاه‌های براده‌برداری با توان بالا
• تجهیزات حفاری و ماشین‌کاری قطعات بزرگ

راهنماهای لینیر‌(Linear Guideway)؛ استفاده از برینگ‌های غلتشی

در راهنماهای linear، به جای تماس مستقیم فلز با فلز، از ساچمه‌ها یا غلتک‌ها برای کاهش اصطکاک استفاده می‌شود. در این سیستم، یک واگن روی یک ریل حرکت می‌کند و ساچمه‌ها یا غلتک‌ها بین واگن و ریل قرار دارند. وظیفه کاهش اصطکاک بین قسمت‌های متحرک و ثابت محور، توسط غلتش این ساچمه‌ها و غلتک‌ها تأمین می‌شود. یا به عبارتی از یاتاقان‌های غلتشی مانند ساچمه‌ها یا غلتک‌ها برای حرکت محورها استفاده می‌شود که اصطکاک را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. در نتیجه، دستگاه می‌تواند با سرعت بیشتری کار کند و دقت بالاتری داشته باشد.

محور لینیر در ماشین افزار‌های CNC

ویژگی‌های راهنماهای Linear Guideway

• حرکت نرم و سریع: به دلیل کاهش اصطکاک (استفاده از ساچمه‌ها Ball Bearing یا غلتک‌ها Roller Bearing) امکان حرکت روان‌تر بدون افت دقت فراهم می‌شود.
• دقت بالا: برای ماشین‌کاری‌هایی که نیاز به تلرانس دقیق و دقت بالای موقعیت‌یابی دارند، این نوع راهنما مناسب‌تر است.
• مصرف انرژی کمتر: به دلیل اصطکاک پایین، موتورهای دستگاه انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
• حساسیت به ضربه و آلودگی: در شرایط محیطی نامناسب، عمر مفید آن کاهش پیدا می‌کند و نیاز به نگهداری و روانکاری منظم دارد.
• تحمل بار کم: ظرفیت بار پایین‌تری نسبت به باکس‌وی دارند و در برابر بارهای سنگین استحکام کمتری دارد.

کاربردهای راهنمای لینیر گاید

این سیستم در ماشین‌های CNC که نیاز به سرعت و دقت بالا دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند:

• ماشین‌های CNC با سرعت بالا مثل فرز CNC
• فرزکاری قطعات دقیق (Precision Machining)
• دستگاه‌های حکاکی و برش لیزری و سوراخ‌کاری
• پرینترهای سه‌بعدی صنعتی

انتخاب بین محور‌های لینیر گاید و باکس‌وی

انتخاب بهترین نوع راهنمای حرکتی به نوع کاربرد دستگاه بستگی دارد:

• اگر نیاز به دقت بالا و سرعت زیاد باشد، لینیر گاید گزینه بهتری است.
• اگر مقاومت بالا و توان تحمل بار اهمیت داشته باشد، باکس‌وی انتخاب مناسبی خواهد بود.

برای مثال، در دستگاه‌های فرز CNC قالب‌سازی که نیاز به استحکام بالا دارند، معمولاً از باکس‌وی استفاده می‌شود، اما در دستگاه‌های فرز CNC با سرعت بالا که دقت و سرعت مهم‌تر هستند، linear guidway عملکرد بهتری ارائه می‌دهد.از طرفی راهنماهای لینیر ضریب اصطکاک پایین‌تر و اتلاف انرژی کمتری دارند. همچنین با توجه به انطباق دقیق و پیش‌بارهای اعمال شده بر روی برینگ‌های لینیر، محورهای لینیر دقت بالاتری نیز نسبت به راهنماهای باکس دارند. بنابراین تخمین عمر در راهنماهای لینیر با دقت بالاترقابل انجام است.

برای مثال در مورد راهنماهای لینیر، استفاده از ساچمه یا غلتک، تعداد مدارهای ساچمه یا غلتک، چیدمان اجزای غلتشی و ابعاد آنها برای کاربردهای مختلف متفاوت است و طیف گسترده ای از طرح ها برای کاربردهای مختلف استفاده می شود. از سوی دیگر، مزیت عمده راهنماهای باکس، مقاومت بالای آن‌ها در برابر بارهای دینامیکی و ارتعاشات ناشی از ماشین‌کاری است. همچنین ساخت این راهنماها ساده‌تر و ارزان‌ است. در راهنماهای باکس، تعداد راهنماها، شکل آنها، تعداد سطوح در تماس با یکدیگر در هر محور و نحوه روانکاری، طرح های متنوعی دارد.

انتخاب محور linear یا BoxWay

محور لینیر یا باکس‌وی‌؛ عامل تفاوت در عملکرد ماشین افزار‌ها

راهنماهای حرکتی یکی از مهم‌ترین بخش‌های ماشین‌های CNC هستند که بر عملکرد، کیفیت ماشین‌کاری و عمر مفید دستگاه تأثیر بسزایی دارند. در انتخاب بین لینیر گاید و باکس‌وی، باید عواملی مانند نوع قطعه‌کاری، میزان بار وارد بر محورها، سرعت و دقت موردنیاز را در نظر گرفت. انتخاب صحیح این سیستم‌ها می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری دستگاه، کاهش هزینه‌های نگهداری و بهبود کیفیت نهایی محصولات شود. مشاوره با کارشناسان متخصص در این زمینه می‌تواند به شما در انتخاب بهترین راهنمای حرکتی برای ماشین CNC کمک کند.

ما در شرکت آرمان صنعت زنده رود با بهره‌گیری از تیم فنی مهندسی متخصص، خدمات متنوعی در زمینه نصب و راه‌اندازی ماشین‌های CNC با محورهای باکس‌وی و لینیر ارائه می‌دهیم. ما با توجه به نیازهای خاص مشتریان، دستگاه‌ها را به دقت انتخاب و پس از انجام فرآیندهای کامل بازسازی و تست، دستگاه‌ها را به صورت سالم، روشن و آماده برای تولید به مشتریان محترم تحویل می‌دهیم. تیم فنی ما با توجه به ویژگی‌های هر نوع راهنما و عملکرد دستگاه‌ها، اطمینان حاصل می‌کند که ماشین‌ها با حداکثر دقت، سرعت و استحکام به کار خواهند افتاد و بهترین عملکرد را در محیط‌های صنعتی مختلف ارائه خواهند کرد.